در این مقاله قصد دارم تمام ابعاد رشته پزشکی رو براتون باز کنم و به تمام گوشه و کنارهاش سرک بشیم. با خوندن این مقاله تمام سوالات شما درمورد این رشته پاسخ داده میشه و به نگاهی جامع و کامل نسبت به این رشته میرسید. اگر که درمورد قسمت خاصی سوال دارید میتونید از فهرست عناوین استفاده کنید و اگر هم نه توصیه میکنم تا انتهای مقاله همراه من باشید.
سختی قبولی و رتبه مورد نیاز
همین اول کار خوبه که اشاره کنم با یکی از سختترین رشتهها برای قبولی طرف هستیم. البته به لطف افزایش ظرفیت رشته پزشکی در سالهای اخیر تا حدودی کار راحتتر شده. اما همچنان قبولی در این رشته کاری دشواره. به طور تقریبی برای منطقه یک و دو تا رتبه 3000 و برای منطقه سه تا رتبه 2000 افراد میتونند پزشکی قبول بشند. برای سهمیه 25 درصد ایثارگران هم تا 2000 و برای سهمیه 5 ایثارگران تا رتبه 400 افراد میتونند امکان قبولی وجود داره.
افزایش ظرفیت رشته پزشکی در سالهای اخیر
تا سال 1398 ظرفیت رشته پزشکی 5500 نفر بود. باتوجه به نیازهای روزافزون به خدمات بهداشتی و درمانی و همچنین مواجه شدن به مهاجرت گسترده پزشکان از کشور، طرح افزایش ظرفیت پیاده سازی شد. تا سال 1401 ظرفیت این رشته به 10500 نفر رسید و رشدی حدود دو برابری داشت. مقدار زیادی از این افزایش ظرفیت مربوط به پزشکی تعهدی میشه که در ادامه توضیح خواهم داد.
پزشکی تعهدی
30 درصد از ظرفیت رشته پزشکی متعقل به پزشکی تعهدی. اگر فردی پزشکی تعهدی قبول بشه، تعهد میکنه که یک و نیم تا دو برابر طول دوران تحصیلش رو (که میشه معدل 11 تا 14 سال) در مناطق محروم استان بومی خودش خدمت کنه. این مقدار قبلا سه برابر دوران تحصیل معادل 21 سال بود که اخیرا کاهش پیدا کرده. در این حالت فقط در دانشگاه استان بومی خودتون میتونید قبول بشید.
تحصیل پزشکی تعهدی رایگان و افراد در بخشی از دوران تحصیل خودشون مشابه سایر دانشجویان پزشکی حقوق دریافت میکنند. حقوق پزشک عمومی تعهدی مقداری از حقوق سایر پزشکان کمتره، اما از طرف دیگه آینده شغلی تضمین شدهای دارند. برای آزمون تخصص هم، فرد حداقل باید نیمی از دوره تعهد خودش رو گذرونده باشه. همچنین قبولی در این رشته بسیار آسونتر از قبولی به صورت روزانه، مازاد یا پردیس پزشکی است.
ذکر این نکته مهمه که دوران تعهد در این رشته قابل خریداری نیست. همچنین درصورت انصراف، مشابه سایر رشتههای روزانه، دانشجو باید مبلغی رو به عنوان خسارت پرداخت کنه.
درسهای تاثیرگذار در قبولی رشته پزشکی
همونطور که میدونید دفترچه عمومی کنکور حذف شده و دروس عمومی تاثیر خودشون رو از طریق معدل پایانی بر روی نتیجه میگذارند. معدل پایانی دوازدهم 40 درصد تاثیر قطعی بر نتیجه کنکور داره. یعنی ترازی که از کنکور میگیرید به میزان 60 درصد و ترازی که از معدل پایانیتون میگیرید به میزان 40 درصد در کنار هم قرار میگیرند و نتیجه نهایی شما رو شکل میدند. پس حواستون باشه درسهایی مثل هویت اجتماعی و سلامت و بهداشت هم از طریق امتحانات نهایی در قبولی پزشکی شما تاثیرگذار خواهند بود.
از طرف دیگه کنکور رشته تجربی پنج درس تخصصی رو شامل میشه. از اونجایی که زیرگروه ها حذف شدند تاثیر تاثیر ضرایب این دروس برای قبولی در همه رشتهها مشابه خواهد بود. درسها و ضرایبشون رو در جدول زیر مشاهده میکنید:
زیست شناسی | ضریب 12 |
شیمی | ضریب 9 |
ریاضی | ضریب 7 |
فیزیک | ضریب 7 |
زمین شناسی | ضریب 1 |
همونطور که مشاهده میکنید مهمترین و کلیدیترین درس شما برای قبولی درس زیستشناسی. توصیه میکنم حتما مقاله روش مطالعه زیست رو مطالعه کنید. برای سایر دروس هم سراغ سری مقالات روش مطالعه دروس کنکور برید.
رشته پزشکی برای چه افرادی مناسب است؟
کلیشهای باشه یا نباشه، پیش نیاز رشته پزشکی عشق به انسان و کمک به انسانها است. روزهای سختی در دوران دانجشویی و طبابت وجود داره که تنها همین علاقه میتونه افراد رو به جلو ببره. تنها کسی میتونه سختی کشیکها، سنگینی درسها، ساعتهای کاری بالا و تنش و استرس رو تحمل کنه که مسئولیتپذیر باشه. و چطور میشه نسبت به پزشکی مسئولیتپذیر بود وقتی عشق کمک به انسانها رو در درون خودمون نداریم.
در بحث ویژگیها، افرادی که تواناییهای ارتباطی قوی، تحمل فشار و استرس، دقت بالا و تصمیمگیری مسئولانه رو دارا هستند، میتوانند در این رشته موفق باشند. علاوه بر این، برخی از خصوصیات و مهارتهای مهم برای انتخاب این رشته عبارتند از:
- علاقه به انسان شناسی و مشاهده و درک انسان و بدن از لحاظ علمی و عملی.
- علاقه به انجام کارهای عملی و کاربردی مرتبط با مراقبت و درمان بیماران.
- توانایی برقراری ارتباط موثر با بیماران و تفهیم مشکلات و نیازهای آنها.
- صبر، همدلی و همراهی با بیماران در شرایط سخت و ناراحتی.
- توانایی کار در تیم و همکاری با دیگران متخصصان بهداشت و درمان.
- تحمل مسئولیت و تصمیمگیری در شرایط فشار و پیچیده.
- انگیزه و اشتیاق برای به روزرسانی دائمی دانش در حوزه پزشکی و پیگیری پیشرفتهای جدید.
چطور بفهمم برای این رشته مناسب هستم یا نه؟
میتونید از تست شخصیتشناسی MBTI استفاده کنید. این تست هم به خودشناسیتون کمک میکنه و هم به انتخاب رشته شغلی و تحصیلی. سایتهای ایرانی و خارجی مختلفی هست که این تست رو ارائه میکنند که با جستجو در گوگل میتونید این سایتها رو پیدا کنید و از خودون آزمون بگیرید.
دوران تحصیلی پزشکی
حالا که با مسیر قبولی پزشکی آشنا شدیم وقتش رسیده که مقداری از دوران تحصیلی و محیط تحصیلیش بدونیم. شما پس از قبولی این دورهها رو پیش رو خواهید داشت:
- علوم پایه: دو سال و نیم اول دوره پزشکیتون رو علوم پایه تشکیل میده. در این دوره مباحث آناتومی، فیزیولوژی، هیستولوژی، جنینشناسی، باکتریشناسی، قارچشناسی، انگلشناسی، بیوشیمی و فیزیک پزشکی به دانشجویان تدریس میشه. علوم پایه کمترین ارتباط با بالین رو داره. خیلی از دانشجویان از این دوره کمتر استفاده میکنند و اعتقاد دارند چندان نیازی به این دوره نیست. اما به شخصه اعتقاد دارم اگر کسی علوم پایه رو خوب بخونه بهتر میتونه مباحث بعدی رو درک کنه. با این حال حجم زیاد مطالب در علوم پایه که قراره غالبش یادمون بره غیرقابل انکاره. در پایان این دوران و قبل از ورود به دوره بعد یک آزمون کشوری از کل این دو و نیم سال گرفته میشه.
- فیزیوپاتولوژی: این دوره همچنان دانشجویان پاشون به بالین باز نمیشه. اما درسها کاملا کاربردی میشند و تمرکز بر فیزیولوژی و آسیبشناسی بیماریهاست. دورههای مختلفی مثل گوارش، قلب، ریه، عفونی، اطفال، روماتولوژی، هماتولوژی و نورولوژی برای دانشجویان برگزار میشه. هر دوره چهار بخش رو شامل میشه. طول این دوره یکسال و اگر کسی واقعا این دوره رو خوب بخونه تا حد زیادی علم پزشکی رو یاد گرفته. اما مشکل اینجاست که چون همچنان دانشجویان با بالین ارتباط ندارند به درک کامل و درستی از مباحث نمیرسند و خیلی از مطالب رو فراموش میکنند.
- استودنتی: در این دوران دانشجویان به بیمارستانهای مختلف میرند و این فرصت رو پیدا میکنند که زیر نظر اساتید مجرب پزشکی دانش خودشون رو به کار ببندند. کارهایی همچون هیستوری (تاریخچه بیماری) گرفتن، نظارت دارویی، انجام عملهای کوچک مثل سوند گذاشتن و کمک به تشخیص در این دوره انجام میشه. طول این دوره یکسال.
- اکسترنی: به این دوره کارآموزی بالینی هم میگند. بعضی دانشگاهها دوران استودنتی و اکسترنی رو در کنار یکدیگر استاژری اسم میذارند. با این وجود مسئولیت دانشجویان در این دوره نسبت به دوران استودنتی افزایش پیدا میکنه. تشخیص گذاشتن بر روی بیماران و درخواست آزمایش نمونهای از کارهایی که در این دوران انجام میشه. این دوره یکسال به طول می انجامه.
- اینترنی: اسم دیگه این دوره کارورزی بالینی. آخرین دوره پزشکی به مدت یک سال و نیم. پیش از ورود به این دوره باید آزمونی به نام پره انترنی رو پشت سر بگذارید. این آزمون از مباحثی خواهد بود که در فیزیوپاتولوژی و استودنتی و اکسترنی مطالعه کردید. در این دوره مسئولیت دانشجویان به حد یک پزشک عمومی میرسه. کشیکهای دانشجویان معمولا در این دوره شروع میشه (در شیراز کشیکها در دوران اکسترنی شروع میشه) و دانشجویان در تمام 24 ساعت روز بیمارستان رو تجربه میکنند.
سختیهای دوران تحصیل
این قسمتی که متاسفانه میشه زیاد درموردش نوشت. معمولا مهمترین سختی و دغدغهای که دانشجویان پزشکی ازش شکایت میکنند دیربازده بودن این رشته برای کسب درآمد و مستقل شدنه. زیاد بودن طول دوران تحصیل هم مشکل دیگهای که دانشجویان این رشته ازش شکایت میکنند. 7 سال عمومی و بین 3 تا 5 سال تخصص، درمجموع برای تبدیل شدن به یک پزشک مختصص باید 10 تا 12 سال زمان صرف کرد. جدای از این موارد دو سال طرح عمومی و دو سال طرح تخصص هم هست که قبل از اون پزشکان نمیتونند مطب بزنند و معمولا افراد باید حداقل تا 30 سالگی صبر کنند. به طور خلاصه شما برای تجربه کردن یک زندگی مستقل و با درآمد خوب شاید نیاز باشه تا 30 سالگی صبر کنید.
درسهای پزشکی جز سختترین درسهای دانشگاهیه و حجم و جزئیات بسیار بالایی داره. به طوری که همه دانشجویان میدونند اگر استادی لج کنه و بخواد سخت سوال بده هیچکس قرار نیست اون درس رو پاس کنه. در ادامه کشیکهای شبانه هم شروع میشه و زمان رو بر دانشجویان تنگتر میکنه و فشار جسمی و روانی زیادی به دانشجویان وارد میشه. محیط پراسترس و گاها ناراحتکننده جزء دیگهای از سختیهای دوران تحصیل که در ادامه درمورش صحبت خواهم کرد.
حقوق دانشجویان پزشکی در دوران تحصیل
دریافت حقوق توسط دانشجویان در دوران پزشکی از اینترنی شروع میشه (به جز شیراز که از اکسترنی شروع میشه). درحال حاضر که دارم این مقاله رو مینویسم، ماهیانه 2 میلیون تومان برای دانشجویان مجرد و 3 میلیون تومان برای دانشجویان متاهل به عنوان حقوق در نظر گرفته شده. حداقل حقوق یک سرباز در حال حضر پنج میلیون تومان یعنی چیزی حدود 40 درصد حقوق یک سرباز. نتیجتا باتوجه به وضعیت تورم و گرونی کشور نمیتونید روی حقوقی که به عنوان دانشجو بهتون میدن حساب باز کنید.
اما! چیزی بین دانشجویان پزشکی مرسوم به نام OT! یعنی در دوران اکسترنی و اینترنی دانشجویان به جای هم کشیکها رو میرند و مبلغی به هم میپردازند. این مبالغ تا یک میلیون تومان در روز هم میرسه. از نظر اخلاقی و قانون نظر و ایدهای ندارم اما به هرحال یک راه درآمد خوب برای دانشجویان در این دوران خواهد بود.
محیط کاری و تحصیلی رشته پزشکی
همونطور که توضیح دادم سه سال و نیم اول پزشکی مثل بقیه رشتههای دانشگاهی سر کلاسهای درس میگذره. به جز یکسری کلاسهای عملی مثل باکتری و قارچ و انگل و بیوشیمی که آزمایشگاه دارند و آناتومی که سر جسد میرید. اما محیط غالب بیمارستانه. سوال اینه که محیط بیمارستان برای دانشجویان چطور میگذره؟
اولین نکته اینکه بیمارستان مثل پادگان میمونه! ترتیب درجات هم به این صورت: اتند (استاد بخش)، رزیدنت سنیور (دانشجو تخصص پزشکی سال آخر) رزیدنت مدیور، رزیدنت جونیور، اینترن، اکسترن و نهایتا استودنت. بسته به دورانی که درش هستید، دستور گرفتن از بقیه یک چیز عادی در بیمارستان محسوب میشه. نگاه از بالا به پایین و گاها توهین و تخریب هم چندان چیز غریبی نخواهد بود.
غصه و نگران و سوگواری هم بخش دیگهای از بیمارستان خواهد بود. دانشجویان در اوایل خیلی تحت تاثیر این مساله قرار میگیرند. با این حال عکس این موضوع هم صادق! مریض بدحالی که حاش خوب شده و جونش نجات پیدا کرده و کلی حال خوب بهتون منتقل میکنه. افرادی که برای دانشجویان و پزشکان به مناسبهای مختلف مثلا به دنیا اومدن بچشون شیرینی میارند. خون و خونریزی، عفونت، ادرار و مدفوع و تهوع استفراغ هم بخش دیگهای از بیمارستان شما خواهد بود. البته دانشجویان بعد یک مدت با همه این موارد خو میگیرند و براشون عادی خواهد شد.
طرح رشته پزشکی
بعد از اتمام دوران تحصیل، دانشجویان موظفند دو سال رو درخدمت وزارت بهداشت باشند. به این معنی که در مناطق محرومی که وزارت بهداشت تعیین میکنه باید طبابت کنند. در پزشکی اصطلاحی داریم به نام استریتی. استریت (مستقیم) یعنی اینکه دانشجو بعد از اتمام دوران تحصیلش میتونه بدون اینکه طرح بره برای آزمون دستیاری (تخصص) اقدام کنه. با این وجود این به معنای معافیت از طرح نیست و فقط طرح رو تا پایان تخصص به تعویق میندازه. خود تخصص هم دو سال طرح داره و نتیجتا فارغ التحصیل تخصص که استریت شده باید چهار سال طرح رو در پایان تخصصش سپری کنه. در شرایط مختلفی میشه استریت شد:
- رتبه زیر پونصد کشوری کنکور
- جز دو و نیم درصد برتر بودن در آزمون علوم پایه یا پره انترنی
- عضویت در استعدادهای درخشان کشوری
- ازدواج (به اصطلاح رینگ استریت شدن)
نکته دیگه اینکه دانشجویان پسری که سربازی دارند طرحشون همون سربازیشون خواهد بود. در این حالت نسبت به افرادی که طرح بدون سربازی دارند حقوق کمتری میگیرند. شرایطی وجود داره که میشه از طرح معاف شد که تقریبا همون شرایط معافیت از سربازی.
بهترین دانشگاههای پزشکی در ایران
دانشگاههای پزشکی زیادی در ایران وجود داره و هرکدوم شهرت و ویژگی خاص خودش رو داره. اما برترین دانشگاهها در ایران بر اساس شهرت، امکانات آموزشی، قدمت و سابقه، فعالیتهای تحقیقاتی و علمی عبارتند از:
- دانشگاه علوم پزشکی تهران
- دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
- دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
- دانشگاه علوم پزشکی شیراز
- دانشگاه علوم پزشکی مشهد
- دانشگاه علوم پزشکی تبریز
مواردی که اینجا نام بردم دانشگاههای تیپ یک محسوب میشند. جز این موارد هنوز هم دانشگاههایی هستند که تیپ یک باشند مثل دانشگاه علوم پزشکی یزد، اهواز، کرمان، ساری و… اما یک ویژگی که این دانشگاهها رو متمایز میکنه اینه که در شهرهای بزرگ و پرجمعیت قرار دارند. این مساله باعث میشه بیمارستانهای تخصصی زیادی در دسترس دانشگاهها باشه و مریضهای متعددی از جاهای مختلف به این شهرها بیان. همین باعث میشه دانشجویان با بیمارها و بیماریهای متعددی روبهرو بشند و تجربه خوبی کسب کنند. قرار گرفتن در کنار دانشجویان مستعد و نخبه مزیت دیگهای که حضور در این دانشگاهها با خودش به همراه داره.
با این وجود دانشگاهی که درش قرار گرفتید به هیچ وجه قرار نیست حرف اول و آخر رو در اینکه شما چطور پزشکی میشید بزنه. حرف اول و آخر رو همواره خود دانشجویان میزنند. بسته به تلاش و انرژی و زمانی که بر روی این رشته میگذارند. تجربه همیشه این رو ثابت کرده.
بهترین دانشگاههای پزشکی جهان
بد نیست حالا که بحثش شد نظری هم به بهترین دانشگاههای پزشکی در سطح بینالمللی داشته باشیم. طبق آخرین رتبهبندیها قضیه از این قراره:
- هاروارد (Harvard) – ایالات متحده
- اکسفورد (Oxford) – انگلستان
- کمبریج (Cambridge) – انگلستان
- استنفورد (Stanford) – ایالات متحده
- جانز هاپکینز (Johns Hopkins) – ایالات متحده
- کلمبیا (Columbia) – ایالات متحده
- ماساچوست (Massachusetts) – ایالات متحده
- ادینبرگ (Edinburgh) – اسکاتلند
- ییل (Yale) – ایالات متحده
- توکیو (University of Tokyo) – ژاپن
تخصصهای رشته پزشکی
بد نیست نگاهی هم به تخصصهای رشته پزشکی داشته بشیم. قطعا بررسی هرکدوم از این تخصصها مقاله مفصل جداگانه میخواد؛ فکر نمیکنم که اینجا نیازی بهش باشه و به دادن توضیحی مختصر بسنده میکنم. اما این رو بدونید که هرکدوم از تخصصها دنیای جداگانه خودشون رو خواهند داشت. چراکه هرکدوم با طیف متفاوتی از مریضها سروکار دارند و همون طیف هم به دلایل متفاوتی سراغ این تخصصها میرند. مثلا متخصص اورژانس قراره با مریضهای بدحال و گاها دم مرگ سروکار داشته باشه درحالی که متخصص رادیولوژی حتی با خون هم سروکار نداره.
- داخلی: به بیماریهای داخلی سیستمهای مختلف بدن میپردازند.
- جراحی عمومی: پزشکان این رشته عملهای جراحی غیرتخصصی بر روی اعضای مختلف بدن انجام میدند.
- چشم پزشکی: تخصص چشم پزشکی که به تشخیص و درمان و جراحیهای مربوط به چشمی میپردازد.
- زنان و زایمان: به مراقبت از سلامت زنان و مراقبتهای مرتبط با بارداری و زایمان میپردازد. در ایران امکان تحصیل در این تخصص برای آقایان وجود نداره.
- قلب و عروق (کاردیولوژی): کاردیولوژیستها با استفاده از روشهای تصویربرداری، آزمایشات و روشهای غیرتهاجمی و تهاجمی، بررسی، تشخیص و درمان اختلالات قلبی رو انجام میدهند.
- دستگاه گوارش: این تخصص به تشخیص و درمان بیماریهای مربوط به سیستم گوارش، از جمله معده، رودهها، کبد و مجاری صفراوی میپردازد.
- عفونی و بیماریهای واگیر (عفونتشناسی): تشخیص و درمان بیماریهای عفونی واگیر، از جمله عفونتهای باکتریایی، ویروسی و قارچی و مشخص کردن برنامههای درمانی را تعیین میکنند.
- اطفال و نوزادان (پزشکی کودکان): به تشخیص و درمان بیماریها و مشکلات سلامتی کودکان اختصاص دارد.
- علوم آزمایشگاهی و بالینی (پاتولوژی): پزشکان پاتولوژی به بررسی و تشخیص بیماریها از طریق بررسی نمونههای آزمایشگاهی میپردازند. متخصصان این رشته با استفاده از روشهای مختلفی مانند بیوپسی، بیوشیمی، هیستوپاتولوژی و سیتولوژی به تشخیص و طبقهبندی بیماریها اقدام میکنند. برای تاسیس آزمایشگاه نیاز به تخصص این رشته دارید.
- سرطان شناسی: تخصص سرطان شناسی به تشخیص و درمان بیماران مبتلا به سرطان میپردازد.
- علوم رادیولوژی (تصویربرداری پزشکی): تخصص رادیولوژی به تشخیص بیماریها و مشکلات سلامتی با استفاده از تصاویر مانند رادیوگرافی، سونوگرافی، کامپیوتر توموگرافی (CT) و مغناطیسی تصویربرداری (MRI) میپردازد.
- روانپزشکی: روانپزشکی به تشخیص و درمان اختلالات روانی میپردازه. روانپزشکان از روشهای مختلفی مانند مصاحبه، ارزیابی روانشناختی و استفاده از داروها درمان اختلالات روانی را انجام میدهند. روانپزشکان برخلاف روانشناسان برای بیماران دارو تجویز میکنند.
- آنستزیولوژی (متخصص بیهوشی): تخصص آنستزیولوژی به مدیریت و کنترل درد و به حالت بیهوشی رفتن بیماران در طول عمل جراحی میپردازند و بیماران را در طول این فرآیندها نگه میدارتد.
- ارتوپدی (جراحی اعضا و استخوانها): ارتوپدی به تشخیص و درمان بیماریها و آسیبهای مربوط به استخوانها، عضلات، ارتوزها و جراحی اعضا میپردازد.
باید این نکته رو بگم که هنوزم تخصصهایی هست که اینجا نام نبردم. اما مواردی که گفتم جزء تخصصهای محبوب برای پزشکان محسوب میشند. تخصصهای پزشکی همواره درحال تغییر و با گذشت زمان به روز میشند.
بازار کار و حقوق
بازار کار و حقوق پزشکان در ایران به عوامل متعددی وابسته است و میتونه متغیر باشه. در ادامه به برخی از عوامل موثر بر بازار کار و حقوق پزشکان در ایران اشاره خواهم کرد:
- تحصیلات تکمیلی: در رشته پزشکی، برخلاف دندون پزشکی، تفاوت زیادی بین حقوق عمومی و متخصص وجود داره.
- رشته تخصص: حقوق پزشکان معمولاً به تخصص و تجربه آنها بستگی داره. برخی تخصصها در بازار کار ارزش بیشتری دارند و در نتیجه حقوق بیشتری به پزشکان آن تخصص پرداخت میشه.
- محل کار: در شهرهای بزرگ و مناطقی با تقاضای بیشتر برای خدمات پزشکی، معمولاً حقوق پزشکان بیشتر است. همچنین در بخشهای خصوصی نسبت به بخشهای عمومی، حقوق پزشکان ممکن بیشتر باشه.
- سابقه کار و تجربه: پزشکان با سابقه کار بیشتر و تجربه قویتر معمولاً میتونند درخشش بیشتری در بازار کار داشته باشند و به طبع حقوق بیشتری دریافت کنند.
- جنسیت: در برخی تخصصها و موقعیتهای کاری، ممکن است تفاوتهایی در حقوق پزشکان زن و مرد وجود داشته باشد.
- ظرفیت و تقاضا: تقاضا برای خدمات پزشکی در برخی تخصصها ممکن است بیشتر از ظرفیت پزشکان موجود باشد، که ممکن است تاثیری بر حقوق پزشکان داشته باشد.
- سیاستهای دولتی: سیاستهای دولت در زمینه سیستم بهداشت و درمان، میزان پرداخت حقوق و شرایط کاری پزشکان را تحت تأثیر قرار میده.
- فشار کاری و شرایط کاری: برخی تخصصهای پزشکی شرایط کاری پرفشار و استرس دارند و به طبع این موضوع حقوق بالاتری دریافت کنند.
اما به طور کلی باید بگم حقوق پزشکان نسبت به تورم کشور حسابی عقب مونده. همچنین پزشکی عمومی در حال حاضر اشباع شده و نیاز به سراغ رشتههای تخصصی رفت. حقوق پزشکان فارغ التحصیل از حداقل ده میلیون تومان شروع میشه و باید بگم سقف خاصی هم براش وجود نداره.
آینده شغلی رشته پزشکی
با توجه به رشد جمعیت و افزایش نیاز به خدمات پزشکی در ایران، میتونیم بگیم که از نظر استخدامی در این رشته نگرانی وجود نداره. اما با این وجود حقوق پزشکان در ایران طی سالهای اخیر افزایش چندانی نداشته. این درحالی که تورم در ایران به شکل افسارگسیختهای هزینه زندگی در ایران رو افزایش داده. مثال سادهای بزنم، ده سال پیش پزشکان با حقوق طرحشون ماشین یا حتی خونه میخریدند. درحال حاضر حقوق طرح تنها کفاف گذران همون ماه رو میده.
شایان ذکر برخی تخصصها از جمله ارتوپدی، قلب و عروق، داخلی، جراحی، زنان و زایمان و مغز و اعصاب فرصتهای شغلی و درآمدی بیشتری رو برای پزشکان فراهم میکنند. این تخصصها به دلیل نیاز بیشتر جامعه و عدم کافی بودن نیروهای متخصص در ایران، از محبوبیت و ارزش اقتصادی بالاتری برخوردارند.
پتانسیل مهاجرت و ادامه تحصیل در خارج از کشور
مهاجرت با رشته پزشکی بسیار سخته. این مساله دلایل متعددی داره:
- تنظیمات و مقررات مهاجرت: هر کشور قوانین و مقررات خاصی برای ورود و اقامت پزشکان خارجی داره. این قوانین شامل الزامات آموزشی، آزمونهای تخصصی و سایر موارد میشه.
- تطابق تحصیلات و مدارک: برخی کشورها برای تطابق تحصیلات و مدارک پزشکی شما درخواست امتحانات تکمیلی یا ارزیابی مجدد دارند. برای مثال برای مهاجرت به آمریکا باید سه مرحله آزمون به نام USMLE یا United States Medical Licensing Examination پشت سر بگذارید.
- زبان: مهارت زبان انگلیسی یا زبان مورد نیاز کشور مقصد برای ادامه تحصیل یا کار در آنجا بسیار اهمیت داره. یکی از کشورهای مهاجرت پذیر رشته پزشکی آلمان و همونطور که میدونید زبان آلمانی یک زبان بسیار سخت محسوب میشه.
- رقابت: رشته پزشکی یکی از رشتههای رقابتیه و در بسیاری از کشورها رقابت برای ورود به برنامههای تخصصی و کار در بیمارستانها بسیار سخت است. این بدین معنی که برای مهاجرت شما باید سطح علمی و مهارت عملی بالایی داشته باشید.
- هزینه: مهاجرت و ادامه تحصیل در خارج از کشور هزینههای بالایی داره. شامل هزینههای تحصیل، زندگی، مسکن و هزینههای مربوط به مراقبتهای بهداشتی و بیمارستانی. رشته پزشکی کمتر شامل فول فاند یا بورسیه کامل میشند.
فارغ از همه اینها مهاجرت سختیهای خاص خودش رو هم خواهد داشت. مهاجرت کردن به کشور دیگه یعنی مواجه شدن با فرهنگ و زبانی کاملا متفاوت و از دست دادن دوستان و آشنایاتون. شاید یک جورایی شروع از صفر. با این وجود مهاجرت پزشکان از کشور اونقدری هست که وزارت بهداشت رو نگران کرده و بسیاری از صندلیهای تخصص و دستیاری در کشور رو خالی گذاشته. از طرف دیگه پزشکانی که موفق به مهاجرت میشند زندگی بسیار پایداری از نظر رفاهی خواهند داشت.
مزایای مهاجرت
با اخذ مدرک در دستگاههای آموزشی معتبر و تجربه کاری حرفهای، فرصتها و مزایای زیادی پیشروی شما قرار میگیره. برخی از مزایای مهاجرت و ادامه تحصیل در خارج در رشته پزشکی عبارتند از:
- تجربه بینالمللی: مهاجرت به یک کشور خارجی به شما این امکان رو میده تا با فرهنگ و سیستم بهداشت و درمان مختلف آشنا بشید. این تجربه بینالمللی به شما فرصت میده تا روشها و رویکردهای نوین پزشکی رو یاد بگیرید و سطوح بالای علوم پزشکی رو تجربه کنید.
- ارتقای شغلی و دستمزد بالا: متخصصان پزشکی درآمدهای بسیار بالایی دارند و از نظر رفاهی سطح زندگی بسیار خوبی دارند.
- ارتباط با شبکههای حرفهای جهانی: با ادامه تحصیل و کار در خارج از کشور، شما به یک شبکه حرفهای گسترده از پزشکان و متخصصان در سراسر جهان وصل میشید. این شبکه ارتباطی قوی میتونه فرصتهای همکاری، تبادل اطلاعات و توسعه حرفهای هرچه بیشتر شما رو فراهم کنه.
پیشنیازهای مهاجرت با رشته پزشکی
پیشنیازهای مهاجرت با رشته پزشکی به شرایط و قوانین کشور مقصد وابسته است. اما در کل، برخی از پیشنیازهای مهم که معمولاً برای مهاجرت با رشته پزشکی لازم شامل موارد زیر میشه:
- مدرک تحصیلی: برای مهاجرت با رشته پزشکی، نیازمند داشتن مدرک تحصیلی معتبر از یک دانشگاه معتبر در رده بینالمللی هستید. مدرک شما باید توسط سازمانها و مراکز شناخته شده در کشور مقصد تأیید شده باشه.
- آزمونهای تخصصی: برخی از کشورها ممکن برای ورود به برنامههای تخصصی و یا مجوز کار، از شما آزمونهای تخصصی خاصی رو بخوان. این آزمونها معمولاً شامل آزمونهای عمومی پزشکی و آزمونهای تخصصی در زمینه تخصص مورد نظر شماست.
- مهارت زبان: آشنایی و مهارت کافی در زبان مورد استفاده در کشور مقصد بسیار مهم. برخی کشورها نیازمند گذروندن آزمونهای زبان رسمی مانند IELTS یا TOEFL هستند.
- تجربه کاری: ممکن نیازمند تجربه کاری در کشور مبدأ باشید. این تجربه معمولاً توسط مدارک، گواهیها و سابقه کار مورد تأیید ارائه میشه.
رشته های نزدیک و مشابه پزشکی
یکسری رشته ها به رشته پزشکی نزدیک هستند که میتونند گزینه مناسبی برای علاقهمندان این رشته باشند؛ بد نیست برای تکمیل کردن صحبتمون نگاه کوتاهی هم به این رشتهها داشته باشیم.
- دندانپزشکی: دندانپزشکی به بررسی، تشخیص و درمان مشکلات دندانی، لثه و دهان مربوط میشه. دندانپزشکان میتونند در حوزههایی مانند ترمیمی، ایمپلنتولوژی، ارتودنسی، جراحی دهان و فک، دندانپزشکی اطفال و غیره تخصص داشته باشند.
- پرستاری: پرستاران مسئولیتهای مراقبت، درمان و ارائه خدمات به بیماران را بر عهده دارند. پرستاران میتوانند در بخشهای مختلفی از جمله بخشهای داخلی، جراحی، اورژانس، مراقبتهای ویژه و پرستاری مادر و کودک فعالیت کنند.
- فیزیوتراپی: فیزیوتراپی یا درمانهای فیزیکی به تشخیص، تقویت و بهبود حرکت و عملکرد بدن از طریق تمرینات و تکنیکهای فیزیکی میپردازه. فیزیوتراپیستها با استفاده از تمرینات، ماساژ، الکتروتراپی، اولتراسوند و سایر روشها، به بیماران در بازگشت به عملکرد طبیعی کمک میکنند.
- شنواییسنجی: شنواییسنجی در زمینه تشخیص و ارزیابی مشکلات شنوایی فعالیت میکنه. از طریق آزمونها و اندازهگیریهای خاص، شنواییسنجها میزان شنوایی بیمار را بررسی میکنند و در صورت لزوم راهکارهای درمانی مانند استفاده از سمعکها را توصیه میکنند.
- بیناییسنجی: بیناییسنجی به تشخیص و اندازهگیری مشکلات بینایی میپردازه. با استفاده از آزمونها و تستهای مختلف، بیناییسنجها مشکلات بینایی افراد را تشخیص میدهند و در صورت لزوم اقدامات درمانی مانند استفاده از عینک یا لنزهای تماسی را توصیه میکنند.
- مامایی: مامایی به مراقبت و کمک به زنان در دوران بارداری، زایمان و پس از زایمان میپردازد. ماماها در ارائه مشاورههای بهداشتی، نظارت بر روند بارداری، انجام آزمونهای بالینی و فراهم کردن مراقبتهای پس از زایمان نقش دارند. امکان تحصیل در این رشته تنها برای خانمها وجود داره.
- اتاق عمل: فعالیت در اتاق عمل شامل مشارکت در فرآیند جراحی و عملیات است. افرادی که در اتاق عمل فعالیت میکنند، شامل جراحان، پرستاران عمل و تیم پزشکی و تکنسینهای عمل میشوند. دانشآموختگان اتاق عمل مسئولیتهای مراقبتی و فنی در اجرای عملیات جراحی رو برعهده دارند.
- بهداشت عمومی: رشته بهداشت عمومی به مطالعه و اعمال روشها و استراتژیهایی برای ارتقای سلامت جامعه میپردازه. بهداشت عمومی شامل زمینههایی مانند بهداشت محیط، بهداشت روانی، بهداشت شغلی، بهداشت خانواده و سایر زمینههای مرتبط است.
سوالات متداول درمورد رشته پزشکی
در ادامه به یکسری سوالات متداول در رابطه به رشته پزشکی پاسخ خواهم داد.
چه فرصتهای شغلی در رشته پزشکی وجود دارد؟
فارغالتحصیلان این رشته میتوانند در بیمارستانها، مراکز درمانی، کلینیکها، مطبهای خصوصی، صنعت دارویی و تحقیقات پزشکی و همچنین به عنوان اساتید دانشگاهی فعالیت کنند.
چه آیندهای برای شغل پزشکی وجود دارد؟
رشته پزشکی یکی از رشتههایی است که همیشه تقاضا بالایی در بازار کار داشته و خواهد داشت. نیازمندی به پزشکان در سطح ملی و جهانی همواره وجود دارد و این شغل امکانات شغلی و پیشرفت حرفهای مناسبی را به ارمغان میآورد.
آیا در رشته پزشکی تنوع شغلی وجود دارد؟
بله، رشته پزشکی تنوع شغلی فراوانی دارد. به عنوان یک پزشک میتوانید در تخصصهای مختلفی مانند داخلی، جراحی، زنان و زایمان، کودکان، رادیولوژی، عفونی، قلب و عروق و غیره تخصص کسب کنید. همچنین، میتوانید به عنوان پزشک در بخشهای مختلفی مانند بیمارستانها، مطبها، مراکز تحقیقاتی و سازمانهای بهداشتی فعالیت کنید.
آیا پزشکان مجبور به تحصیل مداوم هستند؟
بله، پزشکان باید تحصیلات مداوم خود را ادامه دهند. با توجه به روند پیشرفت سریع در علوم پزشکی، اطلاعات پزشکی به روز رسانی میشود و پزشکان باید با جدیدترین تحولات و مطالب علمی آشنا باشند. بنابراین، حضور در دورههای آموزشی و کنفرانسهای علمی مورد نیاز است.
آیا مهارتهای ارتباطی در رشته پزشکی مهم است؟
بله، مهارتهای ارتباطی در رشته پزشکی بسیار مهم هستند. برای برقراری ارتباط موثر با بیماران، تفسیر و توضیح نتایج آزمونها و تشخیصهای پزشکی به آنها، همکاری با تیم درمانی و ارتباط با خانواده بیماران، مهارتهای ارتباطی قوی ضروری است.
آیا پزشکان میتوانند تخصص دوگانه داشته باشند؟
بله، پزشکان میتوانند تخصص دوگانه داشته باشند. بعد از گذراندن دوره تخصصی در یک رشته، میتوانند در رشته دیگری نیز تخصص بگیرند و در آن فعالیت کنند. این امر به پزشکان امکان میدهد تا در حوزههای مختلفی فعالیت داشته باشند و دسترسی به فرصتهای شغلی گستردهتری داشته باشند
آیا پزشکی شامل کارهای شبانهروزی است؟
بله، پزشکی شامل کارهای شبانهروزی و نوبتهای کاری غیرمعمول است. بیمارستانها و مراکز درمانی برای ارائه خدمات به بیماران در تمام ساعات شبانهروز و در تمام روزهای هفته فعال هستند. بنابراین، پزشکان باید آماده باشند در شیفتهای شبانه و در تعطیلات نیز خدمت کنند. البته این مورد تا حد زیادی به تخصص افراد هم بستگی داره و بعضی تخصصها شیفت شب ندارند.
آیا پزشکان مسئولیت قانونی دارند؟
بله، پزشکان مسئولیت قانونی در قبال خدمات درمانی ارائه شده به بیماران دارند. آنها باید از قوانین و مقررات پزشکی پیروی کنند و با کیفیت، اخلاقیات حرفهای و به دقت خدمات به بیماران را ارائه کنند. در صورتی که اشتباهات یا تقصیر درمانی رخ دهد، ممکن است پزشک مورد پیگرد قانونی قرار بگیرد.
آیا پزشکان میتوانند در زمینههای غیربالینی فعالیت کنند؟
بله، پزشکان میتوانند در زمینههای غیربالینی نیز فعالیت کنند. برخی از پزشکان بعد از اتمام تحصیلات پزشکی، در زمینههایی مانند تحقیقات سرمایهگذاری، مدیریت تکنولوژی پزشکی، کارآفرینی در حوزه سلامت، مشاوره سلامت و سایر حوزههای مرتبط فعالیت میکنند.
بهترین دانشگاه های پزشکی در ایران و جهان چه دانشگاههایی هستند؟
دانشگاه علوم پزشکی تهران، شهیدبهشتی، ایران، شیراز، اصفهان و مشهد و تبریز جزء دانشگاههای پزشکی برتر کشور هستند. همچنین دانشگاههای هاروارد (Harvard)، اکسفورد (Oxford)، کمبریج (Cambridge) – انگلستان، استنفورد (Stanford)، جانز هاپکینز (Johns Hopkins)، ادینبرگ (Edinburgh)، ییل (Yale)، توکیو (University of Tokyo) جزء دانشگاههای برتر جهان محسوب میشوند.
جمعبندی و صحبت نهایی
در تمام صحبتهام سعی کردم اطلاعات جامع، کاربردی و دقیقی رو در اختیارتون قرار بدم بدون اینکه قصد جهتدهی خاصی داشته باشم. تمام مواردی که گفتم بر پایه مدارک و حقایق موجود که میتونه برای عدهای جذاب و برای عدهای ناامید کننده باشه. درنهایت اینکه آیا این رشته پزشکی مناسب شما هست یا نیست نیازمند تصمیمگیری خود شماست. مثل همیشه از نظرات گرمتون استقبال میکنم و بهترینها رو از خداوند براتون خواستارم.