رشته زیست شناسی، یکی از پایه‌ای‌ترین رشته‌های دانشگاهی علوم تجربی است که با مطالعه و بررسی گونه‌های مختلف جانوری و گیاهی، تلاش می‌کند معمای چندین هزارساله منشا حیات هوشمند زمینی، نظریه فرگشت و تکامل را حل کند. زیست‌شناسی، گرایش‌ها و شاخه‌های مختلفی دارد که هریک به طور مشخص به مطالعه یک بخش از حیات زمینی می‌پردازند.
اهمیت معرفی رشته زیست شناسی، زمانی مشخص می‌شود که بدانیم زمین مثل یک اکوسیستم بزرگ و واحد عمل می‌کند و همه موجودات برای بقا به یکدیگر احتیاج دارند. به همین دلیل، در این مقاله از حرفه‌ایا، می‌خواهیم نگاهی به رشته زیست شناسی و بازارکار آن بیندازیم. پس در ادامه با ما همراه باشید تا بیشتر با این رشته و فرصت‌های شغلی موجود آشنا شویم.
معرفی رشته زیست شناسی، تعریف و گرایش‌ها
رشته زیست شناسی، شاخه‌ای از علوم تجربی است که به بررسی موجودات زنده و نحوه شکل‌گیری و گسترش حیات در طبیعت می‌پردازد. زیست‌شناسان با مطالعه سیر تکامل موجودات زنده و انسان‌ها، تلاش می‌کنند تا علاوه بر یافتن منشا حیات هوشمند زمینی، راه‌های جدیدی برای سازگاری نسل‌بشر و کمک به تطابق انسان با تغییرات زیست‌محیطی بیابند. زیست‌شناسی، چهار شاخه اصلی دارد که عبارتند از:
زیست‌شناسی جانوری
این گرایش مربوط به بخشی از زیست‌شناسی است که به مطالعه رفتار، نحوه تکامل و سازگاری جانوران مختلف از جمله انسان می‌پردازد. تعداد قابل‌توجهی از شاخه‌های علوم‌زیستی از قبیل علوم سلولی و ملکولی، ژنتیک، بافت شناسی، جانور شناسی، جنین شناسی جانوری و فیزیولوژی جانوری مربوط به همین گرایش هستند.
زیست‌شناسی گیاهی
این گرایش به‌طورویژه، حیات گیاهی و مکانیسم‌ها و تحولات گیاهان جهت سازگاری با شرایط محیطی را بررسی می‌کند.
زیست‌شناسی دریایی
این گرایش به بررسی جانوران و گیاهان دریایی، محیط‌های آبی و فعالیت‌های آبزی‌پروری می‌پردازد.
میکروبیولوژی
گرایش میکروبیولوژی با بررسی میکروارگانیسم‌ها و جانداران میکروسکوپی، روش‌های بهینه جهت استفاده از این موجودات در فعالیت‌های مختلف از جمله کشاورزی، داروسازی و درمان آفات گیاهی و جانوری را مورد مطالعه قرار‌می‌دهد.
تمامی گرایش‌های این رشته در مقطع کارشناسی، به طورمعمول دارای 135 الی 140 واحد درسی تخصصی، اختیاری، پایه و عملی هستند که برخی از این واحدها برای گرایش‌های مختلف یکسان میباشد. تعداد واحدهای درسی بسته به دانشگاهی که قصد تحصیل در آن را دارید متفاوت خواهد بود. این اختلاف به دلیل تفاوت در تعداد واحدهای اختیاری و پایه است.
توانایی‌های فردی لازم جهت تحصیل و موفقیت در رشته زیست شناسی
دانش‌آموزان علاقه‌مند به رشته زیست شناسی باید تسلط کافی به مباحث و اصول دروس ریاضی، شیمی و فیزیک داشته باشند. به بیان دیگر، برخلاف تصور عموم، علم زیست‌شناسی از دیگر علوم تجربی جدا نیست و برای درک بهتر اصول زیست‌شناسی، آشنایی با مباحث ریاضی، شیمی و فیزیک امری ضروری به‌شمار می‌رود.
به‌علاوه، پشتکار و تلاش مستمر در راستای یادگیری عمیق و مفهومی مباحث هر واحد درسی، حافظه خوب، سطح زبان بالا، علاقه به کارهای آزماشگاهی، آشنایی با روش‌های مطالعه دروس زیست‌شناسی و علاقه به کشف حقایق از طریق گشت‌و‌گذار در طبیعت، از دیگر ویژگی‌های ضروری دانشجویان زیست‌شناسی است.
اگه هنوز با نحوه مطالعه زیست‌شناسی آشنا نیستید می‌توانید نگاهی به مقاله روش مطالعه زیست‌شناسی ما بیاندازید.
بازارکار و درآمد متوسط شاخه‌های مختلف رشته زیست شناسی
دانش‌آموختگان شاخه‌های مختلف زیست‌شناسی بسته به نوع گرایشی که در اون تحصیل کرده‌اند می‌توانند موقعیت‌های شغلی خوبی توی سازمان‌های دولتی و خصوصی داشته باشند. برای مثال، دانشجویان گرایش زیست جانوری، می‌توانند تو سازمان‌های دولتی از قبیل پزوهشگاه رویان، سازمان حفاظت از محیط‌زیست، انستیتو پاستور، وزارت بهداشت و درمان، سازمان غذا و دارو، مرکز تحقیقات ژنتیک، مرکز تحقیقات بیوشیمی و بیوفیزیک، آزمایشگاه‌های خصوصی و دولتی، دانشگاه‌ها و مشاغل مشابه استخدام بشوند. علاوه‌براین، این دانشجویان می‌توانند با شرکت در آزمون سازمان بهداشت، به عنوان پزشک در رشته‌های انگل‌شناسی و خون‌شناسی پذیرفته شوند.
دانش‌آموختگان زیست دریایی هم می‌توانند توی سازمان شیلات و بنادر، مراکز فروش‌وعرضه انواع آبزیان و مزارع پرورش ماهی فعالیت کنند. فارغ‌التحصیلان گرایش زیست گیاهی هم می‌توانند تو مراکزتحقیقاتی، سازمان جهادکشاورزی، مزارع، گلخانه‌ها و شرکت‌های تولید کود و کمپوست مشغول به کار شوند. البته باید به این نکته هم توجه کنید که فارغ‌التحصیلان مقاطع بالاتر در این رشته، شانس بیشتری برای استخدام در سازمان‌ها و مراکز تحقیقاتی دارند.
درمورد درآمد گرایش‌های مختلف این رشته در ایران، اطلاعات چندان دقیقی در دست نیست. با اینحال می‌توان گفت که به‌طور متوسط، مشاغل مرتبط با این رشته در خارج از کشور درآمد سالانه 50 تا 80 هزاردلار دارند و به‌نوعی در دسته‌بندی مشاغل با درآمد مناسب قرارمی‌گیرند.
بهترین دانشگاه‌های ایران و جهان در رشته زیست شناسی
اغلب دانشگاه‌های ایران، در رشته زیست شناسی و گرایش‌های مختلف اون دانشجو می‌پذیرند. دانشگاه تهران، دانشگاه شهیدبهشتی، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشگاه الزهرا (س) تهران و دانشگاه خوارزمی از برترین دانشگاه‌های کشور برای تحصیل در این رشته محسوب می‌شوند. دانشگاه تبریز، کاشان، یزد، شیراز، اصفهان، شهید باهنر کرمان، شهید چمران اهواز، ملایر، رازی کرمانشاه و حکیم سبزواری از دیگر دانشگاه‌های پذیرنده دانشجو در گرایش‌های مختلف رشته زیست هستند.
در خارج از کشور نیز موسسه‌ها و دانشگاه‌های مطرح بسیاری وجود دارند که می‌توانند مقصد مناسبی برای اپلای و مهاجرت دانشجویان این رشته باشند. از جمله مهم‌ترین این مراکز می‌توان به دانشگاه هاروارد، موسسه فناوری ماساچوست (MIT)، دانشگاه کمبریج، دانشگاه استنفورد، دانشگاه آکسفورد، دانشگاه کالیفرنیا- برکلی، موسسه فناوری فدرال سوئیس، دانشگاه کالیفرنیا- لس‌آنجلس، موسسه فناوری کالیفرنیا، کالج امپریال لندن و دانشگاه کرنل اشاره نمود.
قبولی در رشته زیست شناسی
قبولی در رشته زیست شناسی و گرایش‌های مختلف اون، به ظرفیت، سطح دانشگاه موردنظر و میزان تقاضای موجود برای تحصیل در هر گرایش بستگی دارد. با اینحال، طبق نتایج سازمان سنجش، داوطلبان با حداقل تراز 7000 و میانگین درصد بالای 30 در هر درس، می توانند به راحتی در نوبت روزانه دانشگاه‌های مطرح دولتی کشور قبول شوند.
جمع‌بندی
زیست‌شناسی یک علم وسیع با شاخه‌ها و گرایش‌های متعدد است که از دیرباز تا کنون به انسان‌ها کمک کرده تا طبیعت و موجودات اطراف خود رو به درستی بشناسند. زیست‌شناسان با بررسی تاثیر متقابل جانداران برروی یکدیگر و محیط اطراف، اطلاعات بسیار ارزشمندی در زمینه سیرتکامل انسان و جانداران و نحوه اثرگذاری فعالیت‌های انسانی برروی سلامت سایر گونه‌های جانوری و گیاهی به دست آورده‌اند. رشته زیست شناسی هم مثل یک پورتال جادویی بین انسان و محیط طبیعی اطراف عمل کرده و به اون این اجازه رو می‌دهد که وارد دنیای ناشناخته‌های طبیعی بشود. تحصیل در این رشته، می‌تواند دید شما به جهان اطرافتون رو تغییر دهد و شما رو با شگفتی‌هایی از طبیعت که از آن بی‌اطلاع هستید آشنا کند.
ما در این مقاله از حرفه‌ایا سعی کردیم تا حدامکان، شما رو با رشته زیست شناسی و دلایلی که این رشته رو از دیگر علوم تجربی متمایز می‌کنه، آشنا کنیم. امیدواریم با مطالعه این مقاله، بیشتر به این رشته جذاب و پراز مسائل کشف نشده علاقه‌مند بشوید. در نهایت، ممنونیم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید و خوشحال می‌شویم اگه در کامنت‌ها به ما نظر بدید که چه چیزی باعث شد تا به رشته زیست شناسی علاقه‌مند شوید و کدام گرایش، بیشتر شمارو ترغیب می‌کند تا در مسیر ادامه تحصیل در این رشته قدم بگذارید.
سوالات‌متداول
رشته زیست‌شناسی چه گرایش‌هایی دارد؟
رشته زیست‌شناسی، علوم مختلفی را شامل می‌شود ولی به طور کلی چهار گرایش اصلی دارد که عبارتنداز: زیست جانوری، زیست گیاهی، زیست دریایی و میکروبیولوژی. هر یک از این گرایش‌ها هم زیرشاخه‌های مخصوص به خود را دارند.
فارغ‌التحصیلان زیست شناسی در چه مشاغلی می‌توانند مشغول به کار شوند؟
فارغ‌التحصیلان زیست‌شناسی بسته به مدرک دانشگاهی خود و گرایشی که در آن تحصیل کرده‌اند، می‌توانند در سازمان‌های خصوص و دولتی همچون وزارت بهداشت و درمان، سازمان جهاد کشاورزی، پژوهشگاه رویان، سازمان غذا و دارو، آزمایشگاه‌های خصوصی و دولتی، شرکت‌های تولید مواد غذایی، مزارع پرورش ماهی و موارد مشابه استخدام شوند.
برای موفقیت در رشته زیست‌شناسی داشتن چه ویژگی‌هایی ضروری است؟
برای موفقیت در رشته زیست، دانشجویان باید با روش‌های مطالعه درست مباحث مختلف این رشته آشنا باشند. علاوه‌براین، تسلط نسبتا کامل به زبان انگلیسی، حافظه خوب، تلاش مستمر، شرکت در پروژه‌های آزمایشگاهی و علاقه به گشت و گذار در طبیعت ویژگی‌هایی از این دست نیز جزو موارد مهم برای دانشجویان این رشته به شمار می‌رود.
