افزایش تمرکز و بهطور کلی متمرکز شدن بر روی مطالب در حین مطالعه یکی از مهمترین عوامل برای فهم و یادگیری بهتراست. اگر حین درسخواندن تمرکز نداشته باشیم، مطالب خوانده شده را خیلی سریع فراموش میکنیم و درک عمیقی نخواهیم داشت. بنا بهدلایل گفته شده، باید سعی کرد هنگام مطالعه با تمرکز بالایی درس خواند؛ اما بیشتر دانشآموزان با مشکل عدم تمرکز یا حواسپرتی مواجهاند. اگر شما هم تمرکز کافی حین درس خواندن ندارید، توصیه میکنیم تا انتهای این مقاله از حرفه ای یا همراه باشید.
تمرکز چیست؟
اکثر دانشآموزان گمان میکنند که داشتن تمرکز امری ذاتی است و نمیتوان آن را تغییر داد؛ اما باید بگوییم که تمرکز یک تمرین ذهنی است و مدام باید تکرار شود. برای ایجاد تمرکز در مرحله اول باید عواملی که باعث ایجاد حواسپرتی میشود را شناسایی کرد. عواملی که در ادامه معرفی کردهایم، مواردی هستند که تمرکز دانشآموزان را بههم ریخته و دچار حواسپرتی میشوند.
عوامل ایجاد حواس پرتی
عوامل حواسپرتی موارد هستند که در ادامه به آنها اشاره کردهایم:
.افکار مزاحم؛
. تغذیه نامناسب؛
. محیط پر سروصدا؛
. کمبود خواب؛
. برنامهریزی نکردن؛
. استرس؛
. تلفن همراه و شبکههای اجتماعی؛
. زیاد فکر کردن؛
. تلویزیون و رسانه.
بعد از شناسایی عوامل ایجاد حواسپرتی، این سوال برای دانشآموزان پیش میآید که چگونه تمرکز خود را افزایش دهند و عواملی را که باعث حواسپرتی میشوند برطرف کنند.
راهکارهای افزایش تمرکز
در ادامه راههایی را به شما معرفی کردهایم که برای افزایش تمرکز بسیار کاربردی هستند.
افکار درونی و مزاحم را از خود دور کنید.
اگر هنگام مطالعه افکار مزاحم تمرکز شما را به هم میزنند و مدام پرش ذهنی دارید، روی یک کاغذ این افکار را بنویسید و در زمان دیگر به این مسائل فکر کنید.
تلفن همراه را از خود دور کنید.
نزدیک بودن تلفن همراه هنگام مطالعه بسیار وسوسهانگیز است؛ زیرا دوست دارید هر لحظه تلفن خود را چک کنید و به برنامهها و رسانههای مختلف سر بزنید. سعی کنید در زمان مطالعه، به مدت یک الی دو ساعت تلفن همراه را در مکانی دیگر بگذارید اگر هم نتوانستید، تلفن خود را خاموش کنید یا در حالت بیصدا قرار دهید که تمرکز شما را بههم نریزد.
ورزش کنید
سعی کنید با ورزش کردن، ذهن خود را درگیر نگه دارید و به مسائل فاقد ارزش، فکر نکنید. علاوهبر اینکه با ورزش کردن افکار مزاحم از شما دور میشود، سطح انرژی شما هم بالا میرود و با انرژی زیاد مطالعه خواهید کرد. بهطور کلی سعی کنید در زمانهای استراحت، فعالیت بدنی داشته باشید و خستگی را از بین ببرید.
مدیتیشن انجام دهید
تمرینهای مدیتیشن و تمرکز حواس میتوانند فواید متعددی ارائه دهند. بهبود تمرکز تنها یکی از این موارد است. طبق بررسی هایی که در سال 2011 انجام گرفت، شواهدی یافت شد که نشان میدهد آموزش تمرکز حواس برای بهبود تمرکز میتواند کمککننده باشد. مدیتیشن فقط بهمعنای ساکت نشستن با چشمان بسته نیست. یوگا، تنفس عمیق و بسیاری از فعالیتهای دیگر میتواند به شما در انجام مدیتیشن کمک کند.
تغذیه مناسب داشته باشید
با خوردن غذاهای ناسالم، دچار ضعف بدنی و اختلال گوارشی خواهید شد و همین باعث میشود حین مطالعه تمرکز لازم را نداشته باشید. توصیه میکنیم قبل از مطالعه غذای سالم و مورد نیاز بدن را میل کنید.
برنامه ریزی درست داشته باشید
بدون برنامهریزی روزانه نمیتوانید به هدف مطالعاتی خود برسید. یک برنامه واقعی با توجه به شرایط خود بسازید و به آن پایبند باشید. رعایت این نکات برای افزایش تمرکز مفید است؛ زیرا میدانید که مجبورید هر روز چند کار را طبق برنامه بهپایان برسانید. اگر برنامه صحیح نداشته باشید، ذهن دچار پرش فکری میشود و نمیداند کدام درس را بخواند به همین خاطر مدام به درسهای دیگر فکر میکند و تمرکز شما به هم میخورد. برای اینکه از این پرش فکری جلوگیری کنید، هر صبح قبل از شروع مطالعه درسهایی را که در طول روز میخواهید بخوانید را با مدت زمان مطالعه بنویسید تا ذهن دچار سردرگمی نشوید.
خواب کافی داشته باشید
شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشد که هنگام درس خواندن، دچار خوابآلودگی میشوید و تمرکز خود را برای مطالعه از دست میدهید. برای اینکه حین مطالعه دچار این حس نشوید، باید خوابی با کیفیت و کافی داشته باشید. همچنین برای کاهش خوابآلودگی، روی تختخواب مطالعه نکنید. برای تنظیم خواب خود میتوانید به مقاله افزایش هوشیاری و تنظیم خواب در سال کنکور مراجعه کنید.
محیط مناسبی را برای مطالعه انتخاب کنید
در مکانهای شلوغ و پر سروصدا هیچوقت مطالعه نکنید؛ زیرا مدام دچار حواسپرتی میشوید و صداهای مزاحم باعث پایین آمدن کیفیت مطالعه و تمرکز میشود. سعی کنید محیط آرام و به دور از شلوغی را برای مطالعه انتخاب کنید.
در زمان مناسب مطالعه کنید
زمان مناسب خودتان را برای مطالعه پیدا کنید. بعضی افراد هنگام صبح و بعضی در شب بازدهی مناسب برای درس خواندن دارند. بنابراین زمان مناسب برای بازدهی بیشتر را شناسایی کنید و مطالعه خود را به آن تایم موکول کنید.
در طبیعت تفریح کنید
اگر میخواهید تمرکز خود را بهطور طبیعی افزایش دهید، سعی کنید هر روز حتی برای مدت کوتاهی بیرون بروید. قدم زدن در پارک یا نشستن در باغ یا حیاط خلوت نیز میتواند کمککننده باشد. به گفته انجمن روانشناسی آمریکا (APA) ، گذراندن وقت در طبیعت می تواند تأثیر مثبتی بر سلامت جسمی و روانی داشته باشد.
تحقیقی در سال 2014 شواهدی دریافت کرد که نشان میدهد گنجاندن گیاهان در فضاهای اداری به افزایش تمرکز و بهرهوری و همچنین رضایت در محل کار و کیفیت هوا کمک میکند. سعی کنید یک یا دو گیاه را به محل کار یا خانه خود اضافه کنید.
سخن پایانی
امیدواریم راهکارهای علمی و عملی افزایش تمرکز را به وضوح دریافت کرده باشید. امتحانات نیازمند تعهد و فداکاری ما است و فقط با نگرش و تمرکز صحیح میتوانیم امتحانات را بهخوبی پشت سر بگذاریم. بهعنوان یک دانشآموز، بهخوبی از چیزهایی که حواس شما را پرت میکند آگاه خواهید بود. سعی کنید از همه این عوامل دوری کنید، مهارتهای تمرکز خود را تقویت کنید و با تلاش و اراده صادقانه برای امتحانات خود آماده شوید. اگر دچار حواسپرتی و عدم تمرکز کافی حین مطالعه هستید، با مشاوران برتر تیم حرفه ای یا در ارتباط باشید تا مطالعهای با کیفیت داشته باشید.
آیا با تمرین میتوان تمرکز را افزایش داد؟
تمرکز یک تمرین ذهنی است و شما میتوانید با تمرین بیاعتنایی به صداهای اطراف، تمرکز خود را بالا ببرید.
آیا کم خوابی موجب به هم خوردن تمرکز میشود؟
کمخوابی باعث خوابآلودگی حین مطالعه و در نتیجه به هم خوردن تمرکز میشود.