رشته دندانپزشکی، یکی از جذاب‌ترین و پرطرفدارترین رشته‌های علوم تجربی که به بهداشت و درمان دهان و دندان می‌پردازه. با رونق و توسعه‌ی فناوری‌های پزشکی و بهداشتی، دندانپزشکی امروزه اهمیتی فراتر از حفظ و بهبود سلامت دهان و دندان پیدا کرده. ارائه خدمات پیشگیری، تشخیص، درمان بیماری‌های دهان و دندان، جراحی دهان و فک، ترمیم و زیبایی، ایمپلنت دندان، ارتودنسی، ارائه مشاوره‌های بهداشت دهان و دندان و آموزش بهداشت دهان و دندان از جمله وظایفی که دندانپزشکان بر عهده دارند.

در این مقاله حرفه ای یا، به معرفی کامل و بررسی جنبه‌های کلیدی رشته دندانپزشکی از جمله بازارکار، درآمد، پتانسیل مهاجرت، دوران تحصیل و سختی قبولی در این رشته خواهیم پرداخت. قبلا در مقاله‌ای به معرفی رشته پزشکی پرداختیم که اگر مایل بودید میتونید مطالعه داشته باشید.

سختی قبولی رشته دندان پزشکی و رتبه مورد نیاز

در حوزه قبولی رشته دندانپزشکی، سختی و رقابت بسیار بالایی وجود دارد. چراکه هم این رشته جزء رشته‌های پرطرفدار در کشورمون محسوب میشه. از طرف دیگه هم ظرفیت بسیار محدودتری نسبت به سایر رشته‌ها داره. ظرفیت رشته دندانپزشکی در مجموع دوره‌های روزانه، واحدهای دانشگاه آزاد، شهریه‌پرداز و خود گردان در سال 1400 ، به تعداد 1 هزار و 518 میرسه. که هزار نفر در دوره روزانه و 300 نفر در دوره بین‌الملل تحصیل میکنند. طبق برنامه‌ریزی‌هایی که در شورای عالی فرهنگی انجام شده، از سال 1401 و به مدت 5 سال، هر سال ظرفیت این رشته به میزان 20 درصد افزایش پیدا میکنه. ظرفیت نهایی این رشته در 5 سال آینده سه هزار نفر خواهد بود.

رشته دندانپزشکی برای چه افرادی مناسب؟

به طور کلی این رشته برای افرادی با ویژگی‌های زیر مناسب:

1. علاقه‌مند به برقراری ارتباط با افراد هستند: به عنوان یک دندانپزشک، شما باید توانایی برقراری ارتباط و ارائه مراقبت به بیماران رو داشته باشید. اگر شما از تعامل با افراد لذت میبرید و مهارت‌های ارتباطی خوبی دارید، یکی از پیش‌نیازهای مهم رشته دندانپزشکی رو پوشش دادید.
2. دارای استعداد و مهارت‌های دستی بالا: افرادی که استعداد هنری و مهارت دستی بالایی دارند و علاقه به کار با ابزارهای پزشکی و تکنولوژی دندانپزشکی دارند، میتونند برای این رشته گزینه های خوبی باشند.
3. صبر و حوصله دقت: دندانپزشکی فارغ از بحث سلامت با زیبایی افراد هم سروکار داره. بنابراین مثل هرکار هنری و ظریف دیگه، نیاز به صبوری، دقت و حوصله داره. بنابریان عجول بودن مانعی برای موفقیت در این رشته خواهد بود.
4. علاقه و عشق به رشته: علاقه و عشق به دندانپزشکی و حفظ سلامت دهان و دندان‌ها، خدمت به بیمارن و بهبود کیفیت زندگی آن‌ها پیش نیاز مهمی برای ورود این رشته است.
5. قدرت تحمل استرس: دندانپزشکان با موقعیت‌های استرس‌زایی مثل خون و خونریزی و ترس و استرس بیماران و گریه کودکان سروکار دارند. قدرت تحمل استرس و مدیریت اضطراب، به عنوان یک ویژگی مهم در این رشته مطرحه.

چه ویژگی‌هایی برای تبدیل شدن به دندانپزشکی موفق نیاز؟

خب اگر فرض رو بر این بگیریم که استعدادها و ویژگی‌های ذاتی لازم برای دندانپزشک شدن رو داریم، در ادامه باید چه کارهایی انجام بدیم که به دندانپزشکی موفق تبدیل بشیم؟

1. تسلط بالا بر علوم دندانپزشکی: تشخیص و درمان بخش مهمی از رشته دندانپزشکی که فقط با دانش و مطالعه بالا بدست میاد. درصورت نداشتن علم لازم، ممکنه به راحتی بدخیمی‌های دهان و دندان و همچنین بیماری های سیستمی خطرناک با تظاهرات اولیه در دهان رو متوجه نشد و جان بیماران در خطر قرار بگیره.
2. تجربه و کارکشتگی: دندانپزشکی یک رشته طولانی مسیر. برای موفقیت در این رشته، نیاز به تعهد و پشتکار در تحصیل و کاربرد صحیح اصول دندانپزشکی. همونطور که میدونید دندانپزشکی رشته‌ای مهارت محور و مهارت حاصل نمیشه مگر با تجربه و تمرین زیاد.
3. استفاده از ابزارآلات و تکنولوژی روز دنیا: استفاده از ابزارآلات و تکنولوژی روز دنیا اهمیت پررنگی در ارتقای سطح کیفی کار دندانپزشکان داره. این تکولوژی‌ها تولید خارج هستند و معمولا هزینه بسیار بالایی دارند. همچنین نیاز به گذروندن دوره‌های آموزشی برای یادگیری کار با این ابزارها هست.

دوره های تحصیلی دندانپزشکی

دوران تحصیلی دندانپزشکی شامل بخش‌های مختلفی است که به طور کلی عبارتند از:

1. علوم پایه: در این بخش، دانشجویان با اصول و مبانی علوم پایه پزشکی مثل، آناتومی، فیزیولوژی، بیوشیمی، بافت و جنین شناسی آشنا میشند. این دروس برای فهم بهتر اصول و عملکرد بدن و دندان‌ها، تشخیص بیماری‌های دهان و بیماری‌های سیستمی بدن ضروری. طول مدت این دوره دو سال و پیش از ورود به دوره بعدی باید در آزمون جامع علوم پایه شرکت کنید.
2. دوره دورس تخصصی و کارآموزی رشته دندانپزشکی: در این بخش، دانشجویان با علوم مرتبط با دندانپزشکی از جمله پاتولوژی دهان، میکروبیولوژی دهان، فارماکولوژی و رادیولوژی دهان آشنا میشند. این دروس به دانشجویان کمک میکنه تا بتونند بیماری‌های دهان و دندان را تشخیص بدند، درمان‌های مناسب را برنامه‌ریزی کنند و با روش‌های تصویربرداری دهان آشنا بشند. در این دوران، دانشجویان تحت نظارت اساتید، مهارت‌های عملی مثل مهارت‌های دستی دندانپزشکی، ارتودنسی، ترمیمی دندان، جراحی دهان و فک و… یاد میگیرند.

مقایسه رشته دندانپزشکی و پزشکی

یکی از چالش‌های غالب افراد در انتخاب رشته تصمیمگیری بین این دو رشته است. در اینجا مقایسه‌ای به صورت جدول بین این دو رشته خواهیم داشت.

رشته پزشکی	رشته دندانپزشکی
طول دوره تحصیل 7 ساله	طول دوره تحصیل 6 ساله
احتمال روبه‌رو شدن با مرگ و میر (بسته به تخصص)	رو به‌رو شدن با مرگ و میر ندارد
امکان درآمد بالا با کسب تخصص	امکان درآمد بالا با مدرک عمومی
فشار و آسیب‌های جسمی کمتر	فشار و آسیب‌های جسمی بیشتر
داشتن کشیک	بدون کشیک
دوره تحصیل سختتر	دوره تحصیل ساده‌تر
دارای کارهای عملی کمتر	دارای اکثریت کارهای عملی

سختی‌های دوران تحصیل دندانپزشکی

دوران تحصیل دندانپزشکی مثل هر رشته دیگه سختی‌های خاص خودش رو داره. از جمله سختی‌هایی این دوره میتونیم به این موارد اشاره کنیم:

1. حجم عظیم اطلاعات: دندانپزشکی یک رشته گسترده و متنوع است و دانشجویان در طول دوران تحصیلی باید با مباحث مختلفی مثل علوم پایه، علوم بالینی و مهارت‌های عملی آشنا بشند. این حجم بالای اطلاعات ممکن برای دانشجویان چالش برانگیز باشه.

راستش همین یک دونه هم خیلی مطرح نیست چراکه در عمل کمتر دانشجوی دندانپزشکی خودش رو درگیر این حجم از اطلاعات میکنند. به طور کلی دوران تحصیل این رشته نسبت به سایر رشته‌ها و مخصوصا پزشکی و داروسازی چالش کمتری داره. به شخصه دوستان دندونپزشکی که دارم غالبا مشغله‌های تفریحی و سیاحتی دارند تا درسی. اما به هرشکل مثل هر رشته دیگه‌ای موفقیت درش نیازمند تلاش و تعهد و سختکوشی مخصوصا با در نظر گرفتن این موضوع که رشته‌ای رقابتی.

در بحث کاری اما قضیه متفاوت. شاغلان این رشته معمولا با مشکلات گردن درد و کمر درد دست و پنجه نرم میکنند. دلیلش هم موقعیت بدنی این افراد هنگام درمان و نشستن‌های طولانی. این مساله باعث میشه مهره‌های گردنی و کمری دندانپزشکان بیشتر در معرض آسیب و فرسودگی قرار بگیره. البته این مشکلات اجتناب پذیره و ورزش‌های خاصی برای پیشگیری از این بیماری‌ها وجود داره. توصیه میشه افراد مشغول این رشته حتما روزانه وقتی رو به این ورزش‌ها اختصاص بدند.

همچنین دندانپزشکان به علت مواجهه با ترشحات دهان، تنفس و خون بیماران در معرض بیماری‌های عفونی قرار دارند. ایدز، هپاتیت و هرپس از جمله این بیماری‌های محسوب میشند. رعایت اصولی بهداشتی و پزشکی برای پیشگیری از چنین مشکلاتی ضروری.

حقوق دانشجویان دندانپزشکی در دوران تحصیل

دانشجویان در سال آخر یعنی سال ششم درآمد دو میلیون تومان به صورت ترمی خواهند داشت. همچنین در سال آخر میتونند در کلینیک‌ها کار و کسب درآمد کنند. به طورکلی رشته دندانپزشکی رشته بسیار زودبازده‌تری تا رشته پزشکی و دانشجویان میتونند خیلی سریعتر به درآمد مناسب برسند.

محیط کاری و تحصیلی رشته دندانپزشکی

محیط تحصیلی در دانشگاه ها عموماً شامل کلاس های درسی، آزمایشگاه ها، کلینیک‌ها و واحدهای تخصصی است. بعد از دو سال علوم پایه نقش دروس عملی بسیار پررنگ‌تر میشه. دانشجویان نیازمند تمرین و کسب تجربه در انجام طیف متنوعی از رو‌ش‌ها و فنون درمانی دندانپزشکی هستند. این شامل انجام معاینه، تشخیص بیماری، درمان‌های ترمیمی، ارتودنسی، جراحی دهان و فک و … میشه.

در مورد محیط کاری، دندانپزشکان میتونند در بیمارستان‌ها، مطب‌ها، مراکز درمانی و کلینیک‌ها فعالیت کنند. محیط کاری بسته به نوع مطب و تخصص دندانپزشک، متفاوته. ممکن در محیط های بزرگتر همکاری با سایر دندانپزشکان و تخصص‌های مرتبط اتفاق بیفتد.

طرح رشته دندانپزشکی

رشته دندانپزشکی دارای طرح اجباری. به این معنی که دانشجویان موظفند پس از پایان دوره تحصیل خودشون، دو سال در مناطق محرومی که وزارت بهداشت تعیین میکنه فعالیت کنند. پس از پایان طرح دندانپزشکی دانشجویان میتونند یا برای آزمون دستاری (تخصص) اقدام کنند و یا مشغول فعالیت در مراکز درمانی بشند.

بهترین دانشگاه های دندانپزشکی ایران

در ایران، تعداد زیادی دانشگاه دندانپزشکی وجود داره که هر کدوم از این دانشگاه‌ها ویژگی‌ها و استعدادهای خاص خودشون رو دارند. در ادامه، به برخی از برترین دانشگاه‌های دندانپزشکی ایران اشاره می‌کنم:

1. دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
2. دانشگاه علوم پزشکی تهران
3. دانشگاه علوم پزشکی شیراز
4. دانشگاه علوم پزشکی ایران

علاوه بر دانشگاه‌هایی که نام بردم، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، دانشگاه علوم پزشکی کردستان و دانشگاه علوم پزشکی همدان هم به عنوان دانشگاه‌های مرجع در حوزه دندانپزشکی شناخته می‌شوند.

بهترین دانشگاه های دندانپزشکی جهان

بد نیست نگاهی هم به دانشگاه‌های برتر دندانپزشکی در سطح جهان داشته باشیم:

1. دانشگاه هاروارد (Harvard University)، ایالات متحده آمریکا
2. دانشگاه استنفورد (Stanford University)، ایالات متحده آمریکا
3. دانشگاه کالیفرنیا، سن فرانسیسکو (University of California, San Francisco)، ایالات متحده آمریکا
4. دانشگاه پنسیلوانیا (University of Pennsylvania)، ایالات متحده آمریکا
5. دانشگاه کلمبیا (Columbia University)، ایالات متحده آمریکا
6. دانشگاه توکیو (University of Tokyo)، ژاپن
7. دانشگاه تورنتو (University of Toronto)، کانادا
8. دانشگاه هایدلبرگ (Heidelberg University)، آلمان
9. دانشگاه کینگز کالج لندن (King’s College London)، انگلستان
10. دانشگاه سیدنی (University of Sydney)، استرالیا

معرفی تخصص های رشته دندانپزشکی

رشته دندانپزشکی دارای تخصص‌ها و زیرشاخه‌های مختلفی که در زیر به برخی از این تخصص‌ها اشاره می‌کنم:

1. ارتودنسی (Orthodontics): ارتودنسی به بررسی و درمان اختلالات قالبی و موقعیتی دندان‌ها و فک‌ها می‌پردازه. درمان‌های ارتودنسی با استفاده از براکت‌ها، وایرها و دستگاه‌های متحرک صورت می‌گیره.
2. جراحی دهان و فک و صورت (Oral and Maxillofacial Surgery): این تخصص به بررسی و درمان مشکلات جراحی دهان، فک و صورت می‌پردازد، از جمله جراحی استخوان فک، جراحی زیبایی، جراحی عقل‌‌دندان و استئوآگنتیک.
3. پروتز دندانی (Prosthodontics): پروتز دندانی به بازسازی و جایگزینی دندان‌های کاملاً یا جزئی که از بین رفته یا تضعیف شده اشاره دارد. این تخصص شامل پروتزهای ثابت (مانند تاج و پل) و پروتزهای متحرک (مانند دندان‌های مصنوعی و دندان‌های ترمیمی) است.
4. بهداشت دهان و دندان‌پزشکی اجتماعی (Public Health Dentistry): این تخصص به حفظ و ارتقای سلامت دهان و دندان‌ها در سطح جامعه و جلوگیری از بیماری‌ها و مشکلات دهانی و دندانی اختصاص داره. فعالیت‌های بهداشت دهان و دندان‌پزشکی اجتماعی شامل برنامه‌های آموزشی، پیشگیری و مدیریت منابع است.
5. اطفال‌پزشکی دندان (Pediatric Dentistry): این تخصص به مراقبت و درمان دندان‌ها و مشکلات دهانی کودکان اختصاص داره. اطفال‌ پزشکی دندان شامل بررسی و درمان تسویه دندانی، ترمیم دندان‌ها، پیشگیری از بیماری‌ها و تربیت عادات بهداشت دهانی در کودکان است.
6. اندودنتیکس (Endodontics): اندودنتیکس به بررسی و درمان بیماری‌ها و مشکلات داخل ریشه دندان می‌پردازه. در این تخصص، انجام ریشه‌درمانی به منظور نجات دندان‌ها از خطر از دست رفتن جزئی یا کامل دندان صورت می‌گیره.

همچنین، رشته دندانپزشکی دارای تخصص‌های دیگری است مثل پریودنتولوژی (Periodontology)، ایمپلنتولوژی (Implantology)، ترمیمی و زیبایی (Cosmetic and Restorative Dentistry) و پاتولوژی (آسیب شناسی) که مسیر شغلی خاص خودشون رو خواهند داشت.

بازار کار و حقوق رشته دندانپزشکی

دندانپزشکی در ایران بازار کار خوبی داره و دانشجویان این رشته نگرانی از بابت و شغل و استخدام نخواهند داشت. پس از فارغ التحصیلی موقعیت‌های شغلی مختلفی برای دندانپزشکان مطرحه. فعالیت در مطب‌های خصوصی، بیمارستان‌ها، مراکز بهداشتی، دانشگاه‌ها و شرکت‌های دارویی و تولیدکنندگان تجهیزات دندانپزشکی از جمله این موقعیت‌های شغلی میباشد.

در خصوص حقوق دقیق دندانپزشکان در ایران، باید توجه داشت که میزان درآمد آنها به عوامل مختلفی از جمله سابقه کار، محل کار، تخصص، شهرت فرد در بازارکار و سطح مهارت و تجربه شخص بستگی دارد. درآمد دندانپزشکان میتونه از حداقل 500 میلیون تومان درسال شروع بشه و به ارقام میلیاردی برسه. محدودیت و سقفی برای این رقم وجود نداره.

پتانسیل مهاجرت و ادامه تحصیل در خارج از کشور رشته دندانپزشکی

رشته دندانپزشکی به دلیل ماهیت بین‌المللی مشکلات دندانی و نیازهای درمانی جوامع مختلف، امکان فعالیت و تحصیل در کشورهای دیگر را فراهم می‌کند. این رشته در سایر کشورها هم رشته‌ای پرطرفدار و درآمدزاست و همین باعث میشه رقابتی جهانی برای مهاجرت وجود داشته باشه. پس میتونم بگم مهاجرت با این رشته قرار نیست مسیر آسون و همواری داشته باشه.

با داشتن مدرک دندانپزشکی از یک دانشگاه معتبر، شما میتونید درخواست ادامه تحصیل در دوره‌های تخصصی مرتبط در دانشگاه‌های خارجی را داشته باشید. این دوره‌ها میتونند شامل تخصص‌هایی مانند جراحی دندان و فک، ارتودنسی، طب اعصاب دهان و دندان‌ها، پروتزهای دندانی و غیره باشنه.

کشورهای مهاجرپذیر برای دندانپزشکان

برخی از کشورهای مهاجرپذیر و با بازار کار پویا برای دندانپزشکان عبارتند از:

1. کانادا: کانادا یکی از مقاصد محبوب برای مهاجرت دندانپزشکان است. با بازار کار پویا و نیاز زیاد به دندانپزشکان در این کشور، فرصت‌های شغلی مناسبی وجود داره.
2. استرالیا: استرالیا نیز یک کشور مهاجرپذیر برای دندانپزشکان است. در این کشور، مهاجرت به صورت مستقیم و یا ادامه تحصیل در دوره‌های تخصصی مرتبط با دندانپزشکی امکان‌پذیر است.
3. ایالات متحده آمریکا: آمریکا به عنوان یکی از کشورهای پیشرو در زمینه دندانپزشکی و پزشکی شناخته میشه. با ارائه مزایای حرفه‌ای، فرصت‌های شغلی و پتانسیل درآمد بالا، مهاجرت به این کشور برای دندانپزشکان جذاب است.
4. انگلستان: انگلستان با داشتن سیستم بهداشتی و درمانی پیشرفته، فرصت‌های شغلی مناسبی در حوزه دندانپزشکی ارائه میده. مهاجرت یا ادامه تحصیل در این کشور می‌تواند به دندانپزشکان فرصت‌های بیشتری برای پیشرفت حرفه‌ای خواهد داد.
5. آلمان: آلمان با نیاز زیاد به دندانپزشکان و مزایای حرفه‌ای جذاب، یک کشور مورد توجه برای مهاجرت دندانپزشکان محسوب میشه.

سوالات متداول پیرامون رشته دندانپزشکی

جمعبندی و صحبت نهایی

در نهایت دندانپزشکی یکی از هزاران مسیری که شما میتونید در زندگی‌تون پیش بگیرید. اینکه آیا این مسیر خوشحالی شما رو در پی داره یا نه مستلزم تحقیق و کسب اطلاعات لازم پیرامون این رشتست. در این مقاله سعی کردیم اطلاعات کامل و جامعی رو پیرامون این رشته ارائه بدیم تا شما رو در تصمیمگیری یاری کرده باشیم. مثل همیشه از نظراتتون استقبال میکنیم و پاسخگوی شما عزیزان خواهیم بود. براتون بهترین‌ها رو آرزو دارم.